Een Smart Energy Hub is een slim lokaal energiesysteem waarmee het lokale energienet wordt ontlast en een heel bedrijventerrein energieneutraal kan worden. Flexibiliteit en slim kunnen schakelen tussen duurzame elektriciteit, gas (waaronder waterstof) en warmte staan hierbij centraal.
Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) investeert in een uniek en innovatief onderzoek naar het gebruik van waterstof en zuurstof op de rioolwaterzuivering (rwzi) Hessenpoort in Zwolle. Samen met andere overheden, H2-GO en andere bedrijven wordt er op deze manier gewerkt aan een Smart Energy Hub. Dit is een slim lokaal energiesysteem waarmee het lokale energienet wordt ontlast en een bedrijventerrein energieneutraal kan worden. Marion Wichard, lid dagelijks bestuur van het waterschap: “Dit is het eerste onderzoeksproject in Europa op dit vlak. Daar zijn we enorm trots op. Een uniek voorbeeld hoe we de energietransitie wellicht kunnen versnellen. Een echte gamechanger!”
In samenwerking met STOWA(externe link), het kenniscentrum van regionale waterbeheerders, deed WDODelta de afgelopen tijd onderzoek naar een andere manier van zuiveren van afvalwater. In het hart van de rioolwaterzuivering, de zogeheten beluchtingsstraat, werd pure zuurstof ingebracht in plaats van de traditionele beluchting uit de buitenlucht die erg veel elektriciteit kost. Wichard: “Dit onderzoek heeft veel potentie. Voor onszelf én voor de samenleving. De verwachting is dat het energieverbruik van een rioolwaterzuivering met de helft kan verminderen. Niet alleen landelijk, ook buiten de landgrenzen wordt met ons meegekeken. Als blijkt dat de theorie in de praktijk klopt, kan het de energietransitie enorm versnellen. En daar lijkt het wel op, als we de eerste resultaten bekijken.”
Het waterschap start nu met een nieuwe fase door aanpassingen aan de rioolwaterzuivering te doen om vervolgens een elektrolyser te kunnen aansluiten. Een elektrolyser is een apparaat dat water middels elektriciteit omzet in waterstof, warmte en zuurstof. Partner H2-GO zal dan het waterstof verkopen en het waterschap gebruikt de pure zuurstof op de rioolwaterzuivering. Wichard: “We onderzoeken de afzetmogelijkheden van de geproduceerde warmte. Op deze manier bespaart het waterschap flink op het energieverbruik en kosten én draagt het bij aan het maken van een ‘groene’ energiebron; waterstof. Jan Bastiaan, directeur H2-GO: “Het is belangrijk dat we dit doen, we hebben de wereld in erfpacht van onze kinderen. Het is ook een fantastische oplossing voor de netcongestie. Lokale duurzame energie zelf lokaal gebruiken. Daarmee worden we een stuk minder afhankelijk van gas en het elektriciteitsnet. Een win-win voor alle partijen.”
De Smart Energy Hub is een verzamelplek waarbij op locaties dicht bij elkaar grootschalig energie wordt opgewekt en gebruikt. Bijvoorbeeld zonne- en windenergie. De overcapaciteit wordt niet terug geleverd aan het net, maar weer slim lokaal gebruikt. “Als deze Smart Energy Hub succesvol is, dan kunnen we die kennis gebruiken voor meer opwek van energie in de directe omgeving”, aldus Wichard. “En we gaan de energie ook zelf lokaal en regionaal beter gebruiken. Als dit een succes blijkt te zijn, willen we het concept ook opzetten bij andere rioolwaterzuiveringen. Dat is goed voor onze bedrijven en inwoners en draagt bij aan een versnelling van de energietransitie. Niet zo gek dus dat een flink aantal andere waterschappen grote belangstelling hebben voor deze proef. Daarnaast is de verwachting dat het op den duur ook flinke financiële besparingen kan opleveren.” De proef op Hessenpoort loopt tot eind 2028.
De proef op bedrijventerrein Hessenpoort is een nauwe samenwerking tussen Waterschap Drents Overijsselse Delta en H2-GO B.V. Het valt onder een overkoepelende samenwerking tussen gemeente Zwolle, provincie Overijssel, stichting WeSustain en ondernemersvereniging Hessenpoort.